Nefes aldığınızda, dışarıdan gelen hava ağızdan veya burundan girecek ve ardından boğazdan akciğerlere akacaktır. Boğaz ile akciğerleri birbirine bağlayan tüp olan soluk borusunun sonunda sağ ve sol bronş adı verilen iki dallanma kanalı vardır. Bronşların işlevini biliyor musunuz?
Bronşlar solunum sisteminde ve vücudun savunmasında önemli bir role sahiptir. Bronş fonksiyonu bozulduğunda, akut ila kronik solunum yolu hastalıkları yaşayabilirsiniz.
Bronş anatomisini anlama
Bronşlar, soluk borusundan akciğerlerin sağına ve soluna doğru dallanan hava yollarıdır.
Hem sağ bronş hem de sol bronş, bir mukoza zarı veya mukoza zarı ile kaplanmış kıkırdak ve düz kaslardan oluşur.
Bronşlar, bronş ağacı yapısını oluşturmak için trakeadan akciğerlerin üst, orta ve alt kısımlarına dallanır (Şek.trakeobronşiyal ağaç).
Bronşların bu dallanması, daha dar hava yollarının, yani bronşiyollerin birçok dallanmasına yol açacaktır.
Bronşiyoller akciğerlerdeki dokulara daha yakın olur ve oksijen ve karbondioksitin değiş tokuş edildiği alveollerde (hava kesecikleri) son bulur.
Kıkırdak yapısı, soluk borusundan bronşiyollere uzanan bronşların dallanma yapısını güçlendirerek bu hava yollarının solunum sırasında çökmesini engeller.
kitapta Anatomi, Toraks, Bronşlar Bronşiyoller ne kadar dallanmaya yol açarsa kıkırdak yapısının o kadar az olacağı açıklandı.
Buna karşılık, düz kasların sayısı bronşiyollerin sonuna kadar artacaktır. Bu, solunum sürecini gerçekleştirmede bronşların ve bronşiyollerin işlevini destekleyecektir.
Bronşların ve bronşiyollerin solunumdaki işlevi
Bronşlar ve bronşiyoller, hem akciğerlere giden hem de akciğerlerden çıkan havanın akmasında önemli bir işlevi olan hava yollarının parçalarıdır.
Daha ayrıntılı olarak, aşağıda, insan solunum sistemindeki bronşların ve bronşiyollerin işlevinin bir açıklaması yer almaktadır.
1. Üst solunum yolunu akciğerlere bağlar
Bronşlar, trakea ve akciğerleri birbirine bağlayan tüplerdir.
Bu durumda, bronşlar üst solunum yolundan havayı akciğerlerden çıkarırken akciğerlere iletme işlevi görür.
Bronşiyoller oksijenden zengin havayı alveollerin hava keselerine taşır.
Ayrıca alveollerde vücutta dolaşacak oksijen ile akciğerlerden atılacak karbondioksit arasında bir hava değişimi vardır.
Hava değişimi işlemi tamamlandıktan sonra, bronşiyoller tekrar karbondioksit içeren havayı akciğerlerden dışarı itecektir.
2. Vücuda oksijen verilmesini sağlayın
Hava değişimi sürecinde bronşiyoller, akciğerlere giren oksijen miktarını ve salınan karbondioksit miktarını düzenleme işlevine de sahiptir.
Bronşiyollerin yapısının çoğunu oluşturan düz kaslar hava yollarını daraltır ve genişletir.
Bu şekilde, akciğerler kana yeterli miktarda oksijen verebilir.
Bu bronşiyollerin işlevi, oksijen açısından zengin havanın vücuda gerçekten en iyi şekilde akıp akmadığını belirler.
3. Yabancı partiküllerin akciğerlere girişini engellemek
Bronşlar, hava değişim yolunu yumuşatmanın yanı sıra, akciğerlere akan havanın kalitesini korumada da rol oynar.
Bronşların etrafındaki mukoza zarları kirli parçacıkları filtreleyebilir ve bakteri, virüs ve mantar gibi bulaşıcı organizmaları ortadan kaldırabilir.
Bronşların mukoza zarlarındaki aktif bileşenler, yabancı partikülleri yakalayabilir ve enfeksiyöz ajanları etkisiz hale getirebilir.
Bu bronşun işlevi, akciğerlerde iltihaplanmaya neden olabilecek tahriş ve enfeksiyonu önleyebildiği için vücudun savunmasında önemli bir rol oynar.
Bronş ve bronşiyollerin işlevini bozan hastalıklar
Bronşlar veya bronşiyoller, yabancı partiküllerin tahrişinden veya solunum yolu enfeksiyonlarından kaynaklanan iltihaplanma yaşadıklarında, işlevleri bozulabilir ve çeşitli hastalıklara neden olabilir.
İşte bronşların ve bronşiyollerin işlevinin bozulması nedeniyle ortaya çıkabilecek bazı hastalıklar.
1. Astım
Bu hastalık, bronşların daralması ve bu hava yollarının işlevinin bozulması ile karakterizedir.
Bronşların bu daralması, bilinmeyen bir tetikleyicinin iltihaplanmasından kaynaklanır.
Astımın bir sonucu olarak, bronşlardaki hava değişimi tıkanacak ve nefes darlığı ve hırıltı (nefes sesleri) gibi solunum semptomlarına neden olacaktır.
2. Bronşit
Boğazda veya burunda oluşan enfeksiyonlar bronşlardaki hücrelerin işlevini etkileyerek akut bronşite neden olabilir. Bu bozukluk genellikle balgamın eşlik ettiği bir öksürüğü tetikler.
Ayrıca bronşiyollerde meydana gelen iltihaplanma, akciğerlerde mukus birikmesine neden olabilir.
Amerikan Akciğer Derneği'ne göre, bu durum kronik veya uzun süreli solunum problemlerine neden olabilir. Bu nedenle bronşiyollerin iltihaplanması kronik bronşit olarak da bilinir.
2. Bronşektazi
Enflamasyon nedeniyle bronş fonksiyonunun bozulması, bakteriler için üreme alanı olan mukus birikimini de tetikleyebilir. Bu durum bronşektazi olarak da bilinir.
Daha uzun bronşektazi, akciğer fonksiyonlarında azalmaya neden olarak pnömoni, KOAH ve pulmoner fibroz gibi diğer solunum hastalıklarını tetikleyebilir.
3. Bronşiolit
Bu hastalık, enfeksiyonun neden olduğu bronşiyollerde iltihaplanma nedeniyle oluşur. solunum sinsityal virüsü (RSV).
Viral enfeksiyonlar, patlamış mısır akciğeri gibi ciddi akciğer fonksiyon bozukluklarına yol açabilen bronşiyollerde mukus birikmesine neden olur.
4. Amfizem
Amfizemin ana nedeni aslında bronşların veya bronşiyollerin işlev bozukluğundan değil, alveollerin ve çevresindeki akciğer dokusunun zarar görmesinden kaynaklanmaktadır.
Ancak hava keselerinin zarar görmesi bronşiyollerin yapısının da bozulmasına neden olur.
Bronşlar ve bronşiyoller, hava değişimini düzenlemekten akciğerleri enfeksiyondan korumaya kadar solunum sürecinin düzgün işleyişinde hayati bir role sahiptir.
Bu hava yollarının işlevinin bozulması, akut ve kronik solunum bozukluklarına neden olabilir.
