Vücutta, tüm organlarınızın düzgün çalışmasını sağlamak için çalışan birçok farklı hücre türü vardır. Ancak, hiç kök hücre duydunuz mu? Tıp dünyasında kök hücreler şu anda sıcak bir tartışma konusudur, çünkü bu hücreler 'özel' yeteneklere sahiptir ve çeşitli kronik hastalıkların tedavisinde yeni bir atılım olabilir.
Kök hücreler nelerdir?
Temel olarak, tüm bireyler zigot adı verilen tek bir hücreden gelir - bir kadının yumurtası ve bir erkeğin sperminin birleşik hücresi. Daha sonra bu hücre ikiye, sonra dörde bölünür ve bu böyle devam eder. Bölündükten sonra, bu hücreler vücutta doğal olarak kendi rollerini ve sorumluluklarını üstlenirler. Bu işleme farklılaşma denir.
Kök hücreler veya kök hücreler, hala 'düz' olan ve herhangi bir işlevi olmayan hücrelerdir. Okuldaki derslerinizi hatırlarsanız, her doku farklı işlevlere sahip hücrelerden oluşur. Örneğin, kas işlevini sürdürmek için işlev gören kas hücreleri.
Bu arada kök hücreler diğer hücreler gibi değildir. Bu hücre saftır ve kendisine herhangi bir sorumluluk verilmemiştir ve farklılaşma sürecinden geçmemiştir. Ayrıca bu hücre tipi gerektiği kadar bölünme yeteneğine sahiptir ve bunu yapabilir. Bu iki yetenek, kök hücrelerin 'özel' kabul edilmesini sağlar ve bir hastalığı tedavi etmek için kullanılabilir.
Kök hücre türleri nelerdir?
Tıbbi araştırmalarda kullanılabilecek birkaç kök hücre türü vardır, yani:
Embriyonik kök hücreleri
Embriyodan alınan hücreler – gelişen ve bölünen zigot hücreleri – yaklaşık 3-5 günlük bir ömre sahiptir. Genellikle bu hücreler tüp bebek işleminden elde edilir, bu nedenle zaten içinde embriyo bulunan bir kadının rahminden alınmazlar. Embriyonik kök hücreler çok uzun bir ömre sahiptir, yüzlerce kez çoğalabilir ve pluripotenttir veya vücuttaki herhangi bir hücreye dönüşebilir. ancak şimdiye kadar embriyonik kök hücrelerin kullanımı hala oldukça tartışmalıdır.
Embriyonik olmayan kök hücreler veya yetişkin kök hücreler
Adından farklı olarak, bu hücre türü hala bebeklerin veya çocukların vücudundan alınır. Bu kök hücreler, henüz gelişim aşamasında olan çeşitli dokulardan gelmektedir. Bu hücre tipi ancak daha önce aldığı role göre çoğalabilir. Örneğin, hematopoietik kök hücreler, kemik iliğinden köken alan ve yeni kan hücreleri yapma işlevi gören yetişkin kök hücrelerdir.
Göbek kordonundan kök hücreler
Bu hücreler, daha sonra kullanılmak üzere doğrudan bir kök hücre bankasında saklanan yenidoğanların göbek kordonu ve plasentasından alınır. Bu tür hücreler, çocuklarda kan kanserlerinin ve kan bozukluklarının tedavisine yardımcı olabilir.
Kök hücrelerin kullanım alanları nelerdir?
Zaten bir doku üzerinde 'çalışan' vücut hücreleri, hasar görmeden önce sadece birkaç kez çoğalma yeteneğine sahiptir. Kök hücreler, vücudun ihtiyaçlarına göre kendilerini sonsuzluğa kadar çoğaltabilme yeteneğine sahipken. Dolayısıyla bu hücrelerin hasarlı bir dokuyu yeniden oluşturabilecekleri düşünülür.
Bu yeteneğin, başta kronik hastalıklar olmak üzere çeşitli hastalıkların tedavisine yardımcı olmak için kullanıldığı düşünülmektedir. Kök hücrelerin yararlılığını anlamaya ve test etmeye çalışan birçok çalışma yapılmıştır. Bu birçok çalışmadan, bu kök hücrelerin aşağıdakiler gibi çeşitli hastalıkları tedavi etme potansiyeline sahip olduğu bilinmektedir:
- felç
- yanıklar
- Romatizma
- Kalp hastalığı
- Retina hasarı gibi görme bozuklukları
- Parkinson hastalığı
- Yengeç Burcu
- İşitme bozukluğu
Kök hücrelerle kronik hastalıkların tedavisi konusunda tartışmalar
Kök hücrelerin tıp alanında büyük bir potansiyele sahip olduğuna inanılsa da, bu hücrelerin kullanıldığı tedaviler hala artıları ve eksileri artırıyor. Bu tartışma, tüm bu hastalıkların tedavisinde kullanılabilecek kök hücrelerin doğrudan embriyolardan elde edilmesinden kaynaklanmaktadır.
Kök hücrelerden alınan embriyolar ölüme kadar bozulabilir. Kök hücre tedavisine karşı olan bazı kişiler için embriyonun insanın en eski formu olduğunu düşünürler, dolayısıyla bu tedavinin insanları öldürmekten bir farkı yoktur.
